Urlop nad morzem

Zatoka Pucka - część Zatoki Gdańskiej

12 czerwiec 2010r.

Zatoka Pucka - nazwę taką nosi pn.-zach. część Zatoki Gdańskiej, wciśnięta klinem między klifowe brzegi kęp: Oksywskiej, Puckiej i Swarzewskiej oraz wyloty pradolin: Kaszubskiej i rzeki Płutnicy od zachodu a Mierzeję Helską od pn.-wsch. Za Zatokę Pucką bywa też uważany jedynie obszar wodny ciągnący się na pn. zach. od Mewiej Rewy czyli podwodnego wału piaszczystego biegnącego od Rewy do Kuźnicy. Głębokość tego mniejszego akwenu wynosi przeciętnie około 5 m a maksymalnie około 8 m w tzw. Jamie Kuźnickiej, czyli głębinie pod Kuźnicą, nazwanej przez rybaków "Kusfelskim Kołkiem". Zatoka Pucka nazywana jest często Małym Morzem. Ta nazwa występuje po raz pierwszy w 1283 r. w zapisie łacińskim in parvo mań, a po polsku w 1552 r., kiedy użyto wyrażenia w Morzu małym, dla odróżnienia od Wielkiego Morza czyli Bałtyku. Spotyka się również w tekstach nazwy Zalew Pucki, zaś rybacy określają ją Wik za niemieckim Wieck czy duńskim vik co znaczy zatoka morska. Przez Zatokę Pucką przebiega od ujścia Redy do ujścia Płutnicy jakby rów o głębokości do 5 m, umożliwiający żeglugę statków z Gdyni do Pucka. Zagłębienie jest zapewne śladem przepływu wód roztopowych w okresie, gdy dalej na północy część Zatoki Gdańskiej zajmował lądolód. W Zatoce Puckiej, na pn. zach. od Mewiej Rewy występuje małe zasolenie wody, wynoszące zaledwie 5,6 - 6,50/00. Średnia temperatura wody wynosi w sierpniu 18°, a może dochodzić nawet do 22°. Na obszarze tym występują rozliczne rośliny tworzące podmorskie łąki, na których z kolei rosną liczne rośliny kwiatowe i glony. Zbiorowiska te badali przed wojną polscy biologowie pod kierunkiem prof. Romana Wojtusiaka (zainspirowanego przez sławnego Michała Siedleckiego, zoologa i oceanologa), a po wojnie zespół botaników z krakowskiego ośrodka naukowego pod kierunkiem prof. Jana Kornasia. Współpracował z tą grupą W. Zubrzycki z zespołem pomocniczym z ówczesnej Stacji Morskiej PAN w Sopocie (obecnie Zakład Oceanologii PAN). Prócz celów ściśle naukowo-przyrodniczych badania miały przynieść informacje o zasobach czerwonego krasnorostu zwanego widlikiem, a także morszczynu, znajdujących się na dnie Zatoki Gdańskiej. Roślina ta miała stać się surowcem do produkcji agaru-agaru potrzebnego w przemyśle cukierniczym i farmaceutycznym (np. do wyrobu galaretek) importowanego z zagranicy. Po dokonaniu analiz przez Morski Instytut Rybacki przystąpiono w 1963 r. do wydobywania widlika, którego zasoby wynosiły ponad 10 tys. ton. Niebawem uruchomiono w Pucku doświadczalny Zakład Przetwórstwa Wodorostów Morskich. Zakład ten, zatrudniający około 70 osób i działający w prymitywnych warunkach produkował po kilku latach 6-7 ton agaru-agaru. Na początku lat siedemdziesiątych musiano zaniechać tej ważnej produkcji i zamknąć zakład, gdyż na skutek rosnącego zanieczyszczenia wód ściekami, kolonie widlika zaczęły ginąć a dnem morskim zawładnęły bezużyteczne chwasty wodne. Nadto stwierdzono laboratoryjnie, iż w wyławianym widliku występują w zbyt dużej ilości składniki takie, jak miedź i cynk. Orzeczenie Państwowego Zakładu Higieny o nieprzydatności do spożycia otrzymywanego agaru ze względu na zbyt wysoką zawartość tych składników położyło całkowicie kres produkcji. Jeszcze jedną roślinę przemysłową wydobywa się od dawna z dna Zatoki Puckiej. Jest nią zostara marina, znana pod nazwą trawy morskiej, użytkowanej w rzemiośle tapicerskim. Tworzy ona na mulistym dnie, na głębokości poniżej 2 m rozległe łąki, falujące pod wpływem ruchu wody. W czasie sztormów wielkie masy trawy wyrzucane są na brzeg. Zebrana przez okoliczną ludność i wysuszona wędruje następnie do warsztatów rzemieślniczych jako cenny surowiec. Fauna wodna Zatoki Puckiej reprezentowana jest najliczniej przez gatunki słonowodne, m.in. małże (np. sercówka bałtycka), skorupiaki, liczne ślimaki, robaki stanowiące pokarm ryb. Z krążkopławów wyróżnia się piękna meduza (chełbia modra), występująca jesienią w spokojnej ciepłej wodzie. Do cenniejszych ryb Małego Morza należy węgorz, płoć, szczupak, certa, flądra, leszcz, okoń, okresowo śledzie i szproty, rzadko dorsz i sieja. Do "chwastów rybich" należą cierniki, babki, wężynka i iglicznia. Rejon Zatoki Puckiej roi się od ptactwa, głównie od mew i rybitw. Żyje tu wiele kaczek, liczne brodźce, łabędzie (niemy i krzykliwy). Najwięcej ptactwa widzi się tu w porze wędrówek. Wtedy pojawia się m.in. osobliwy płatkonóg szydłodzioby, kręcący się na wodzie w poszukiwaniu pożywienia. nocleg, wybrzeże, turystycznie