Urlop nad morzem

Gmiewino na Kaszubach

23 lipiec 2013r.

GNIEWINO to szybko rozwijająca się gminna wieś leżąca 20 km na pótnocny-zachód od Wejherowa. Pierwsze wzmianki o Gniewinie pochodzą ze średniowiecza, gdy osada ta należała do klasztoru w Żarnowcu. Najprawdopodobniej w XVI wieku wieś nabyli Wejherowie, a od XVII stulecia stała się ona częścią posiadłości Rexinów. Jedynym zabytkiem w Gniewinie jest neogotycki kościół, wzniesiony w 1870 roku na miejscu kaplicy istnie-tcej tu od XV stulecia. Użytkowana do 1945 roku przez protestantów świątynia interesująco prezentuje się jedynie z zewnątrz. Znacznie ciekawiej prezentują się współczesne inwestycje sportowo-turystycz-ne - te, które powstały w ostatnich latach lub są aktualnie realizowane. Poza dużym stadionem sportowym, krytym basenem pływackim oraz rozległą farmą wiatraków (na południe od wsi), wymienić koniecznie trzeba zespół obiektów rekreacyjnych z salą widowiskowo-kinowąi bowlingiem oraz stylowo urządzoną restauracją „Trzy Korony". Na wschód od wsi, w pobliżu zbiornika elektrowni szczytowo-pompowej, w 2007 roku powstał kompleks turystyczno-rekre-acyjny „Kaszubskie oko", z 44-metrową wieżą widokową im. Jana Pawła II (widziana z góry stanowi „źrenicę" obiektu, który faktycznie ma kształt oka!), polem minigolfa, ogrodem botanicznym i rozległym placem zabaw dla dzieci. W sezonie działa tu także gastronomia oraz tor gokartowy. Miejsce to reklamowane hasłem „Rzuć okiem na Gniewinio", szybko stało się jedną z największych atrakcji Północnych Kaszub - w ciągu 2 lat „Kaszubskie oko" zobaczyło ponad 200 tys. turystów. W planach jest m.in. połączenie tego obiektu koleją gondolową z pobliskim Nadolem. Wieża czynna jest przez cały rok, jednakże w okresie zimowym nie działa znajdująca się w cylindrycznej konstrukcji winda (nie mniej nawet w śnieżne dni warto pokonać 212 stopni by zobaczyć okolicę i położone w dolinie Jez. Żarnowieckie). NADOLE jest największą miejscowością na terenie gminy Gniewino, położoną przy zachodnim brzegu Jeziora Żarnowieckiego. Przed wojną była to jedyna polska enklawa po tej stronie jeziora, nie posiadająca lądowego połączenia z resztą Rzeczypospolitej. Kaszubskie tradycje Nadola już w latach 70. zainteresowały naukowców. Wówczas powstał tu niewielki park etnograficzny. W miniskansenie można było obejrzeć XIX-wieczne budynki gospodarcze oraz chatę parobka -ogrodnika. Przed kilku laty obiekt wzbogacił się o dwa nowe budynki - m.in. chatę rybacką oraz część rekreacyjną nad brzegiem jeziora. Wśród wystaw w nadolskim skansenie szczególnym zainteresowaniem zwiedzających cieszy się ekspozycja pszczelarska. Główną letniąimpreząjest tu organizowany w połowie sierpnia całodzienny festyn „Krancbal". Zainteresowani ludowymi tradycjami mogą w Nadolu podziwiać także pielgrzymkę mieszkańców na odpust św. Anny, kiedy to nadolanie wyruszają do Żarnowca na przystrojonych łodziach (przez Jezioro Żarnowieckie). Nadole to także znana miejscowość wypoczynkowa. Jezioro Żarnowieckie, jako jedno z nielicznych w woj. pomorskim, nie jest objęte zakazem poruszania się wodnych pojazdów silnikowych (tzw. strefą ciszy), stąd też można tu popływać motorówkami i skuterami wodnymi. Od kilku lat z Nadola wypływają wycieczkowe motorówki „Iguasu" i „Parana". Latem w rejsy po jeziorze pływa także stateczek „Nadolanin". W Nadolu można nocować w kwaterach prywatnych. Ogólnodostępne jest tutejsze kąpielisko oraz przystań wodna przy niewielkim molu spacerowym. CZYMANOWO to dawny majątek ziemski położony nad jez. Żarnowieckim, 2 km na południe od Nadola. Tu w latach 70. XX wieku powstała Elektrownia Szczy-towo-Pompowa Żarnowiec. Na pobliskim wzgórzu, na miejscu wsi Kolkowo, wybudowano zbiornik retencjonujący wodę dla tej elektrowni. Mieści się tu 13 min m3wody. Dwukrotnie w ciągu dnia 3 min m3 wody przepływa między elektrownią a zbiornikiem rurami o średnicy 7 metrów. Nadmienić można, że we wsi zachował się bezstylowy dworek z poł. XIX w. BYCHOWO jako dobra rycerskie wymieniają już dokumenty z 1377 roku. Przez kilkaset lat jego właścicielami byli Bychow-scy. Bychowo tworzyło jeden klucz ziemski ze wspomnianym już Perlinem. W XIX wieku majątek ten należał między innymi doSydowów, którzy wybudowa-Odremontowany dwór w Bychawie u tu dwór pQ wojn1e gospodar. stwo upaństwowiono i dopiero prywatny nabywca pod koniec lat 90. XX w. przywrócił dworowi dawny blask. Przy hotelu założono ekologiczne gospodarstwo rolne produkujące na potrzeby hotelowej kuchni. Na miejscu prócz dworu warto zobaczyć także pozostałości XIX-wiecznego parku nad Bychowską Strugą. RYBNO jest pierwszą mijaną po drodze z Wejherowa miejscowością na terenie gminy Gniewino. W średniowieczu osada ta podlegała Urzędowi Rybackiemu w Pucku. Później była własnością rodzin Rybińskich i Przebendowskich. W czasie ostatniej wojny koło Rybna znajdował się obóz tymczasowy dla ewakuowanych z obozu w Sztutowie więźniów. Wielu z nich tutaj zmarło, a ich prochy spoczęły na specjalnym cmentarzu. We wsi zachował się XIX-wieczny dwór otoczony niewielkim parkiem. KOSTKOWO leży na południe od Gniewina, przy szosie z Bolszewa do Choczewa. W pobliżu wsi znajduje się najwyższe wzniesienie tzw. Kępy Salińskiej - wzgórze liczące 123,3 m n.p.m. Przed wojną Kostkowo było jednąz trzech na ziemi lęborskiej niemieckich wsi, w której zezwolono na budowę katolickiego kościoła. Stojąca do dziś świątynia św. Ottona powstała w roku 1933. We wsi zabytkowe budynki to przede wszystkim zabudowania przemysłowe mleczarni i młyna oraz wspomniany kościół. Nauczyciele z miejscowej szkoły w 1999 roku opracowali interesującą (choć dziś już nieco nieczytelną w terenie) ścieżkę przyrodniczą po okolicznych lasach. CHYNOWIE to dawne dobro rycerskie położone na południe od Kostkowa, przy lokalnej szosie do Łęczyce. Lokowane przez Krzyżaków w XIV wieku już w XV stuleciu występowało jako „głowa" klucza dóbr, obejmujących majątki Tadzi-no, Jęczewo, Dąbrówkę i Mierzynko. Panowie von Chinnow zniknęli jednak z kart historii w początkach XVII wieku, a sama wieś przeszła w ręce Przebendowskich. Później wielokrotnie zmieniali się jej właściciele. Zabytkowy pałac w południowej części wsi powstał na gotyckich fundamentach w XVIII wieku, północne zaś skrzydło wybudowano w 1922 roku. Całość otacza największy w okolicy (ok. 4 ha) park. Kiedyś musiał on mieć wybitne walory krajobrazowe, dziś jednak poza drzewami rośnie tu przede wszystkim monstrualny łopian. MIERZYNKO to niewielka rolnicza wieś leżąca ok. 6 km na południe od Gniewina, przy drodze z Mierzyna do Łęczyc. Na południe od wsi swe wody rozlewa Jezioro Salińskie. Pierwszy raz wieś wymieniana jest w 1408 roku. Przez stulecia był to samodzielny majątek, który po wykupieniu w 1911 roku przez Emila Blocha został włączony do dóbr w Chynowiu. Po wojnie w Mierzynku funkcjonował PGR. Położenie z dala od głównych dróg sprawiło, iż Mierzynko jest doskonale zachowanym przykładem wsi majątkowej z początku XX wieku. Prócz dworu z parkiem i zabudowaniami folwarcznymi do dziś nie zmieniła się brukowana droga przez wieś i niskie folwarczne chałupy pracowni- ~ ~ Zl^jm^L^. ków majątku. Szkoda trochę, Alkierzowy dwór w Salinie że dwór nie doczekał się remontu, a z dawnego parku pozostały jedynie resztki założenia i skutecznie przetrzebiony starodrzew.

Zabytki, Nadole, jeziora, Wypoczynek, Spacery, Wierza Widokowa, kaszuby, Gniewino, Mierzynko, wczasy