Urlop nad morzem

Kuźnica

27 wrzesień 2011r.

Kuźnica to miejscowość usytuowana jest w odległości 12 km od nasady półwyspu. W 1974 r. mieszkało tam 661 osób. Administracyjnie należy do miasta Jastarnia. Nazwa miejscowości po raz pierwszy występuje w 1570 r. w postaci Koszveldt. W 1627 r. wymienia się karczmarza z Kuczfelta. Miejscowość pojawiła się w 1637 r. na mapie Zatoki Puckiej Fryderyka Getkanta zapisana raz jako Gosfeldt, a raz jako Gesfeld. Usytuowana na wschód od szańca Kazimierzowo nad zatoczką, składała się z dwóch budynków. Nie wiadomo, czy jeden z nich był nadal karczmą. W 1663 r. istniał już tylko pojedynczy budynek Wojciecha Bizewskiego, strażnika brzegowego i karczmarza. Na mapie Dahlbergha (1656/7) zapisano nazwę jako Goesfelt, a w 1678 r. po raz pierwszy jako Kusfeld. W 1694 r. we wsi znajdowało, się już 13 budynków, w tym 6 mieszkalnych. W 1772 r. pisano o tej miejscowości: "Wieś tę zamieszkuje 25 rybołowców, którzy posiadają 5 jader (sieci) większych i 5 mniejszych". 16 spośród nich nosiło nazwisko Budzisz. W 1789 r. mieszkało tu 27 rodzin rybackich. Według planu z 1818 r. wieś posiadała 38 budynków. Po 1920 r. zmieniono urzędową nazwę niemiecką Kussfeld na Kuśnica. Obowiązywała ona jeszcze podczas spisu ludności w dniu 9 grudnia 1931 r. Dopiero w "Skorowidzu miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej" z 1934 r. pojawiła się nazwa Kuźnica. Obowiązuje ona także obecnie. Kaszubi z półwyspu do dziś używają nazwy Kusfeld. Sprawa pochodzenia nazwy do dziś nie jest wyjaśniona. Charakter wioski rybackiej Kuźnica zachowała do lat pięćdziesiątych naszego stulecia. Jednakże od I wojny światowej pełniła także rolę miejscowości wczasowej. Rybacy wynajmowali letnikom pokoje. Goście żywili się u nich oraz w trzech gospodach. W połowie lat trzydziestych liczba wczasowiczów kształtowała się na poziomie około tysiąca osób rocznie. Liczba stałych mieszkańców, która w latach 1900—1921 prawie się nie zmieniła, zaczęła wzrastać: w 1932 r. wieś liczyła 561 osób. Wiosną 1939 r. w ramach przygotowań do obrony półwyspu wykonano w odległości około pół kilometra na wschód od Kuźnicy III pozycję opóźniającą, której nie obsadzono. 23 września 1939 r. niemieckie samoloty z 186 dywizjonu lotnictwa pokładowego barbarzyńsko zbombardowały wieś, w której nie było żadnych oddziałów ani obiektów wojskowych. Nalot miał na celu zastraszenie ludności cywilnej. Po zakończeniu II wojny światowej zniszczenia Kuźnicy oceniono na 45 proc. Dopiero w 1960 r. opracowano plan przestrzennego zagospodarowania chaotycznie zabudowanej miejscowości, w której mieszkało wówczas 647 osób. W rok później zbudowano przystań rybacką. Od momentu oddania do eksploatacji jesienią 1960 r. nowej szosy ruch turystyczny zaczął gwałtownie wzrastać. Miejscowość rozbudowuje się w kierunku Jastarni. Na wschód od dawnej wsi powstała tzw. Syberia (przystanek PKS). W 1931 r. z inicjatywy sołtysa Edmunda Budzisza i proboszcza jastarniańskiego ks. Stefańskiego rozpoczęto budowę kuźnickiego kościoła. W roku następnym prace kontynuowano według trzykrotnie zmienianych planów. Wieżę wzorowano na kościele w Swarzewie. 5 czerwca 1933 r. poświęcono kamień węgielny prawie gotowego kościoła, a 1 lipca tegoż roku przybył wikariusz ks. Ksawery Szynalewski, który później, w czasie okupacji hitlerowskiej zginął zamordowany w Piaśnicy. W latach 1939—1945 rozebrano dach kościoła. Po wojnie wykonano nowe wiązanie dachu i nowy dach. Kościół otrzymał neogotyckie ołtarze. Około 2 km na wschód od Kuźnicy znajduje się wydma Libek, o wysokości 13,5 m. W jej pobliżu w 2 poł. XVII w. osiadł na mieliźnie od strony Wielkiego Morza statek lubecki, który ograbiono. Od tego wydarzenia pochodzi nazwa największego wzniesienia w okolicy. Lutowy sztorm w 1932 r. zabrał w tym rejonie od strony morza od 4 do 20 m brzegu. Jeszcze osiem lat później szerokość półwyspu wynosiła w tym miejscu około 250 m, a w 1976 r. tylko około 200 m.

Kuźnica, Kaszuby, kościoły, nad morzem, Jastarnia, Kościół, historia, Mierzeja Helska